Tổng thống Donald Trump thấy việc nhận máy bay Air Force One mới miễn phí từ Qatar là chuyện bình thường.

Tổng thống Đảng Cộng hòa nói với các nhà báo vào thứ Hai rằng ông sẽ không bao giờ từ chối lời đề nghị như vậy.

Những người phản đối kế hoạch lo ngại rằng hành động này có thể biến biểu tượng sức mạnh của Mỹ trên thế giới thành một tập hợp các vấn đề về đạo đức, pháp lý, an ninh và chống tình báo.

Jessica Levinson, một chuyên gia luật, nói rằng điều này chưa từng xảy ra trước đây. Bà ấy giải thích rằng chúng ta chưa bao giờ thử những điều như vậy.

Trump đã cố gắng giảm bớt sự phản đối bằng cách nói rằng ông sẽ không sử dụng chiếc Boeing 747 được tặng sau khi hết nhiệm kỳ. Ông nói chiếc máy bay trị giá 400 triệu đô la này sẽ được tặng cho một thư viện tổng thống trong tương lai. Điều này tương tự như cách chiếc Boeing 707 mà Tổng thống Ronald Reagan đã sử dụng đã ngừng bay và được trưng bày trong bảo tàng.

Ông Trump phát biểu: "Nó sẽ được đưa trực tiếp đến thư viện sau khi tôi thôi giữ chức. Tôi sẽ không dùng đến nó."

Tuy nhiên, điều đó không làm giảm bớt cuộc tranh cãi về chiếc máy bay này. Đảng Dân chủ rất tức giận, và một số người ủng hộ tổng thống Đảng Cộng hòa cũng bày tỏ sự lo lắng. Laura Loomer, một người tin vào thuyết âm mưu, người đã cố gắng loại bỏ những quan chức không ủng hộ chính quyền, đã viết trên mạng xã hội rằng bà sẽ "làm mọi thứ vì Trump" nhưng bà nói rằng bà "rất thất vọng."

Các thành viên Đảng Cộng hòa ở Quốc hội cũng bày tỏ những quan ngại nhất định về kế hoạch.

Thượng nghị sĩ Missouri Josh Hawley nói ông nghĩ sẽ tốt hơn nếu Air Force One là một chiếc máy bay phản lực lớn, đẹp được làm ở Mỹ. Ông nói điều đó sẽ là tốt nhất.

Thượng nghị sĩ Rand Paul của bang Kentucky nói rằng ông không nghĩ ông Trump nên nhận chiếc máy bay này. Khi được hỏi tại sao, Paul nói ông không thấy điều đó tốt. Khi một phóng viên hỏi liệu có vấn đề pháp lý không, ông Paul chỉ nhún vai.

Ông Trump có thể sẽ bị hỏi nhiều về chiếc máy bay này trong chuyến đi Trung Đông sắp tới, trong đó có dừng chân tại Qatar.

Hai chiếc máy bay đang được dùng làm chuyên cơ Air Force One đã bay gần 40 năm, và ông Trump muốn đổi chúng. Trong nhiệm kỳ đầu tiên, ông đã cho mọi người xem mô hình máy bay mới trong Phòng Bầu Dục, với màu sơn mới giống màu đỏ, trắng và xanh đậm của máy bay riêng của ông.

Boeing đang sửa chữa những chiếc máy bay 747 ban đầu được làm cho một hãng hàng không Nga đã ngừng hoạt động. Tuy nhiên, dự án này đã bị chậm gần mười năm vì nhiều lý do, bao gồm một công ty nhỏ hơn bị phá sản và khó khăn trong việc tìm và giữ những người làm có kinh nghiệm và được cấp giấy phép an ninh.

Những chiếc máy bay mới sẽ xong gần cuối nhiệm kỳ của Trump, và ông ấy không còn kiên nhẫn. Ông ấy nói tình hình rất tệ và phàn nàn rằng Air Force One không tốt bằng máy bay của một số nhà lãnh đạo Ả Rập.

"Đây không phải là cuộc chơi bình thường," ông nhận định.

Tổng thống Trump nói Qatar, nơi có căn cứ quân sự lớn nhất của Mỹ ở Trung Đông, đã đề nghị cho mượn một chiếc máy bay khác để dùng trong lúc chờ Boeing làm xong chiếc máy bay chính.

"Chúng tôi tặng miễn phí một số vật phẩm," ông cho biết. "Đổi lại, chúng tôi sẽ nhận một chiếc."

Ông ấy không vui khi có người gợi ý rằng ông không nên nhận chiếc máy bay, ông so sánh món quà này với việc nhận được lợi ích khi chơi golf.

“Khi họ chỉ trích bạn, bạn tiếp tục công việc và chấp nhận lời đó, nói, ‘Cảm ơn rất nhiều,’” ông cho biết.

Ông John Thune, người đứng đầu phe đa số ở Thượng viện, bang South Dakota, nói rằng ông không chắc chắn về điều đó.

Tôi hiểu ông đang bực bội. Họ giao chiếc Air Force One tiếp theo rất chậm, ông Cộng hòa nói với các nhà báo. Tôi không biết liệu đây có phải là cách giải quyết tốt hay không.

Liệu tính an toàn của dòng máy bay mới này có được đảm bảo không?

Chiếc máy bay từ Qatar được gọi là "cung điện trên không" vì có nội thất rất đẹp và nhiều tiện nghi hiện đại.

An ninh là điều rất quan trọng khi Tổng thống đi lại. Các máy bay Air Force One bây giờ được chế tạo vào cuối Chiến tranh Lạnh. Chúng được làm rất chắc chắn để chịu được vụ nổ hạt nhân và có nhiều thứ giúp an toàn, ví dụ như hệ thống chống tên lửa và một phòng mổ trên máy bay. Chúng cũng có thể được đổ thêm nhiên liệu khi đang bay nếu cần gấp.

Một quan chức Mỹ từng làm việc trong chính phủ, người biết về dự án thay máy bay Air Force One, nói rằng họ có thể thêm một vài tính năng vào máy bay của Qatar, nhưng không thể thêm tất cả các tính năng cần thiết một cách nhanh chóng.

Một quan chức giấu tên cho biết, sẽ rất rủi ro nếu các Tổng thống bay chung một máy bay.

Một trong những khả năng quan trọng của Air Force One là hệ thống thông tin liên lạc hiện đại.

Tuy nhiên, vào ngày 11 tháng 9 năm 2001, Tổng thống George W. Bush của Đảng Cộng hòa đã không hài lòng với cách thông tin được xử lý. Vì vậy, ông đã yêu cầu phát triển công nghệ trong những năm sau đó để theo dõi các sự kiện và liên lạc với mọi người trên khắp thế giới tốt hơn.

Máy bay mới của Boeing đang được tháo ra để thay dây điện và lắp thêm các thiết bị an ninh và liên lạc.

Có lo ngại rằng ông Trump sẽ làm giảm an ninh khi sửa đổi máy bay của Qatar một cách vội vàng, bởi vì có những quy định chặt chẽ để đảm bảo tổng thống có thể giao tiếp an toàn.

Ông William Evanina, người từng là giám đốc một cơ quan tình báo thời ông Trump, cho biết trên mạng xã hội rằng việc tháo dỡ và kiểm tra chiếc máy bay để tìm thiết bị nghe lén sẽ mất nhiều năm.

Ông nói chiếc máy bay chỉ nên được coi là "một hiện vật đẹp trong bảo tàng tổng thống."

Những việc làm này có đúng luật và có đạo đức không?

Ngay cả khi một tổng thống không phân biệt rõ ràng giữa việc phục vụ công và lợi ích cá nhân, kế hoạch nhận một chiếc máy bay lớn làm quà tặng của Trump vẫn gây chú ý ở Washington.

Hiến pháp nói rằng các quan chức chính phủ không được phép nhận quà từ nước ngoài nếu Quốc hội không đồng ý.

“Đây là một ví dụ rõ ràng về điều mà những người sáng lập đã lo lắng,” Richard Painter, giáo sư luật ở Đại học Minnesota và từng làm việc về đạo đức ở Nhà Trắng dưới thời Bush, nói. “Nhưng tôi không nghĩ rằng những người sáng lập đã nghĩ rằng mọi thứ sẽ tệ đến mức đó.”

Người phát ngôn Nhà Trắng Karoline Leavitt nói với Fox News hôm thứ Hai rằng họ vẫn đang chuẩn bị chi tiết món quà, nhưng sẽ đảm bảo làm đúng luật.

Bà ấy nói rằng Qatar không cố gắng ảnh hưởng đến ông Trump.

Bà ấy nói rằng họ hiểu Tổng thống Trump và tin rằng ông làm việc vì lợi ích của người dân Mỹ.

Trong nhiệm kỳ đầu tiên, ông Trump đã gặp rắc rối về pháp lý liên quan đến việc nhận quà. Điều này xảy ra khi ông cho phép các nhà vận động hành lang, giám đốc công ty và nhà ngoại giao ở lại khách sạn của mình tại Washington, D.C.

Trong nhiệm kỳ thứ hai, công ty gia đình của Trump đã làm nhiều dự án ở nước ngoài. Họ đã ký thỏa thuận cho các dự án bất động sản ở Riyadh và khu nghỉ dưỡng golf ở Oman. Họ cũng thông báo về một khu nghỉ dưỡng mới ở Qatar.

Bốn thượng nghị sĩ Đảng Dân chủ trong Ủy ban Đối ngoại, gồm Brian Schatz, Chris Coons, Cory Booker và Chris Murphy, đã nói rằng kế hoạch của ông Trump gây ra vấn đề về lợi ích, khiến nhiều người lo ngại về an ninh quốc gia, có thể bị nước ngoài ảnh hưởng và làm giảm lòng tin của người dân vào chính phủ.

Họ nói rằng không ai, kể cả tổng thống, được phép đứng trên luật pháp.